 |
 |
„Kawiarnia to jedno z najważniejszych miejsc danego kraju. Po dotarciu do jakiegokolwiek zakątka świata doświadczony podróżnik wchodzi do kawiarni, bacznie ją obserwuje, bada, przygląda się jej i już wie, w jakim jest kraju, kto tym krajem rządzi, jakie są jego prawa, zwyczaje, religia.” Almeida Garrett, Podróże po mojej ojczyźnie (Viagens na Minha Terra)
|
Przyjechać do Lizbony to przyjechać do najbardziej słonecznej z europejskich stolic. Z jej wzgórz płyną dźwięki portugalskiej gitary towarzyszące melancholijnemu fado. Ta stolica, licząca już niemal tysiąc lat, codziennie na nowo szykuje się na powitanie gości w swoich stromych uliczkach pokrytych tradycyjną kostką i wąskich zaułkach o niezliczonych wyjściach.
Historia Lizbony obfituje w momenty triumfu i upadku, zwycięstwa i klęski. Kto raz przybędzie do tego miasta, wyjedzie z niego z bagażem pełnym tradycji – przede wszystkim kulinarnych, takich jak słynny suszony dorsz (bacalhau) czy typowa mieszanka gotowanych mięs, kiełbas i warzyw (cozido à portuguesa), ale też wielu innych znaków rozpoznawczych Lizbony. Jest to miejsce spotkań i rozstań, obfitujące w przeróżne smaki i aromaty.
Alfama jest dzielnicą niepowtarzalną pod względem charakteru. Wspaniałe aleje, na przykład Avenida da Liberdade, nadają Lizbonie cechy kosmopolityczne. Doskonale zorganizowane ulice Campo de Ourique przyczyniają się do kreowania osobowości miasta.
Natomiast osoby, które tak jak Almeida Garrett cenią sobie obserwacje w jednej z najpiękniejszych kawiarni świata, zapraszamy na kawę do Brasileiry – miejsca, które zdradza niewypowiedziane jeszcze sekrety portugalskiej stolicy.
Witamy w Lizbonie!
Historia miasta
 |
|
Lizbona znajduje się na zachodnim wybrzeżu Oceanu Atlantyckiego, u ujścia rzeki Tag. Jest najstarszą europejską stolicą – początki osady sięgają trzech tysięcy lat wstecz, podczas gdy zaszczytny tytuł stolicy państwa zdobyła już w 1147 roku. Lizbona to mieszanka dumy z chwalebnej przeszłości miasta i nowoczesnej wielokulturowości. |
To kosmopolityczne miasto, mierzące około 84 km2, jest domem dla 556 797 mieszkańców. Tzw. Wielka Lizbona (Grande Lisboa – oprócz samej stolicy należą do niej również pobliskie miasta, niektóre z nich czasami uważane za dzielnice Lizbony) zajmuje powierzchnię 2750 km2 i liczy ok. 2,1 miliona mieszkańców. Miasto Lizbona dzieli się na 53 gminy. Graniczy z jednostkami administracyjnymi Odivelas i Loures na północy, Oeiras na zachodzie, Amadorą na północnym zachodzie, natomiast od Almady, Seixal, Barrreiro, Moity, Montijo i Alcochete na południowym wschodzie oddziela ją delta Tagu, znana również jako Słomiane Morze.
Piękna panorama Lizbony, którą można podziwiać z Siedmiu Wzgórz, oraz plątanina wąskich uliczek sprawiają, że miasto to, będące mieszanką kolorów, historii, fascynujących kultur i uroczych zakątków, przyciąga coraz więcej obcokrajowców zainteresowanych nauką języka portugalskiego. W sercu Lizbony na podróżnych czekają przytulne dzielnice, każda charakteryzująca się czymś wyjątkowym, właściwym tylko jej: Alfama, Chiado, Mouraria, Bairro Alto, Estrela, Belém i Ajuda nadają miastu odmiennych barw. Każdy, kto przybędzie do tego miasta górującego nad rzeką, będzie mógł znaleźć coś dla siebie.
Według słynnej legendy to sam Ulisses ufundował miasto, jednak bardziej prawdopodobne jest założenie go przez Fenicjan około 1200 r.p.n.e. Następnie pojawili się tu Rzymianie pod wodzą Decimusa Iuniusa Brutusa, którzy podbili Luzytanię i uczynili Lizbonę ważnym ośrodkiem handlowym.
Z upadkiem Rzymian w Lizbonie pojawiły się barbarzyńskie plemiona germańskie: w V wieku Wandalowie, następnie Alanowie i Goci, a wreszcie, w 468 r., Swebowie z Remismundem na czele. To właśnie Remismund włączył Lizbonę do Królestwa Swebów, którego stolicą była Braga, kolejne piękne portugalskie miasto. W VI w. Wizygoci zjednoczyli Półwysep Iberyjski.
Następnie w Lizbonie pojawili się Maurowie, a ich panowanie zakończyło oblężenia Lizbony w 1147 r. Do odbicia miasta przez krzyżowców przyczynił się w dużym stopniu Martim Moniz, który poległ w jego obronie. W ten sposób władzę w Lizbonie przejął Alfons I Zdobywca. Wydarzenie to miało miejsce 1 listopada 1147 r. W tym momencie rozpoczął się dynamiczny rozwój miasta, który sprawił, że Alfons III Dzielny w 1256 r. ustanowił je stolicą kraju.
Później nastąpiły odkrycia geograficzne, stanowiące okres świetności Portugalii, a do Lizbony zaczęli przybywać, w poszukiwaniu luksusu, żeglarze z całej Europy. Jednak stolica kraju stała się celem wypraw nie tylko dla nich – pojawili się również niewolnicy z Afryki, Hindusi, Chińczycy, Japończycy oraz Indianie z Brazylii. W mieście zaczęto zakładać przedsiębiorstwa handlowe, z których najsłynniejsza to Casa da Índia – portugalski urząd kolonialny, łączący funkcje handlowe i administracyjne, związane z zarządzaniem koloniami. To właśnie podczas odkryć geograficznych wybudowano w Lizbonie klasztor Hieronimitów oraz wieżę w Belém (przykłady stylu manuelińskiego), a także Fort Św. Juliana da Barra, Terreiro do Paço oraz Pałac Królewski (później zniszczony). To także wtedy, głównie za sprawą Luísa Vaz de Camõesa stojącego na czele tak zwanego „Złotego Pokolenia”, renomę zyskały wydziały literatury i nauki uniwersytetu w Lizbonie (na przestrzeni lat uniwersytet ten był kilkakrotnie przenoszony z Lizbony do Coimbry i z powrotem, aż do roku 1537, kiedy to został ostatecznie przeniesiony do Coimbry).
1 listopada 1755 r. o godz. 9.45 Lizbonę nawiedziło, i w dużym stopniu zniszczyło, olbrzymie trzęsienie ziemi. To tragiczne wydarzenie odbiło się szerokim echem w literaturze romantycznej zarówno europejskich, jak i polskich autorów. Miasto odżyło dzięki ówczesnemu ministrowi Wojny (odpowiednik dzisiejszego ministra Obrony Narodowej), znanemu jako Markiz de Pombal (jego pełne nazwisko to Sebastião José de Carvalho e Melo). To on odbudował Baixę, znaną jako Baixa Pombalina, Terreiro do Paço oraz Plac Figueira.
Następnie na pierwszy plan wysunęły się kolonie w Angoli i Mozambiku, przez co Lizbona została nieco zapomniana, aż do momentu, gdy polityk Fontes Pereira de Melo postanowił przywrócić jej dawną świetność. To on zapoczątkował rozwój północnych części miasta oraz dzielnicy Campo de Ourique.
25 kwietnia 1974r. to dzień wybuchu Rewolucji Goździków, która umożliwiła modernizację Lizbony. Jednym z jej efektów było przyznanie Lizbonie miana Europejskiej Stolicy Kultury w 1994r., a w 1998r. stolica Portugalii gościła EXPO’98. Tematem wystawy były oceany jako dziedzictwo dla przyszłości.
 |
|
Lizbona kryje w sobie jeszcze wiele historii. Jest to miasto styku kultur, a jego mieszkańcy z otwartymi ramionami witają turystów zgodnie z zasadą „Gość w dom, Bóg w dom”. To dlatego w See Learning Center dokładamy wszelkich starań, aby dobrze zaplanować zajęcia kulturowe i wycieczki, a także po to, żeby każdy wyjechał z Lizbony choć z odrobiną fado w bagażu – muzyki wywodzącej się z dzielnicy Mouraria, muzyki, której nazwa pochodzi od łacińskiego słowa „fatum”, czyli „los”, muzyki będącej istotą portugalskiej duszy. |
 |
|
W nocy z 12 na 13 czerwca cała Lizbona świętuje. Z obchodami dnia św. Antoniego (Santo António), nieformalnego patrona miasta, nieodłącznie związana jest rywalizacja lizbońskich dzielnic. Tej nocy Avenida da Liberdade wypełnia się grupami reprezentantów i sympatyków wszystkich dzielnic, którzy organizują parady. Nagrodę zdobywa ta dzielnica, która zaprezentuje najpiękniejszą paradę (jury bierze pod uwagę stroje, muzykę i choreografię związaną z tematem „Lizbona”). Konkurs na najlepszą paradę, rozgrywany pomiędzy dwudziestoma współzawodniczącymi grupami z całej Lizbony, to jedyny taki zwyczaj w kulturze Portugalii.
Czerwiec to czas tak zwanych Santos Populares w całej Portugalii. Są to obchody dni patronów miejscowości. Lizbona żyje tymi obchodami przez cały miesiąc, kiedy to w historycznym centrum miasta i w najstarszych dzielnicach odbywają się ożywione festiwale. Od zamku św. Jerzego do Mourarii, od Graçy do Alfamy, od Ajudy do Bairro Alto – wszędzie odbywają się przeróżne zabawy, ulice ozdobione są flagami i nastrojowo oświetlone, a dodatkowo zewsząd dobiegają dźwięki muzyki towarzyszącej tradycyjnym tańcom. Nieodłącznym elementem Santo António są sardynki pieczone na specjalnych piecykach z rusztem, doprawione bazylią, a następnie podawane na talerzu lub na chlebie. Kolejnym elementem tradycji tego szczególnego dnia jest recytacja wierszy na cześć św. Antoniego, który w tradycji portugalskiej jest patronem narzeczonych i nowożeńców. |
 |
|
Jedzenie to w Portugalii doświadczenie naprawdę wyjątkowe. Tradycyjna kuchnia portugalska to synonim kultury, wyobraźni i dobrego smaku.
Tradycyjne restauracje portugalskie, lokale serwujące dania z różnych stron świata, a wreszcie przytulne kawiarnie – wszystko to sprawia, że Lizbona to prawdziwy kulinarny róg obfitości. Aby poznać prawdziwe oblicze Lizbony, warto pójść na kolację do jednej z wielu casas de fado – lokali, w których fado śpiewane jest na żywo – lub do tradycyjnej piwiarni, gdzie piwo stanowi doskonały dodatek do pieczonego mięsa. |
Spacery
 |
|
Wschodnia część miasta, czyli okolice dworca Oriente, które zasłynęły dzięki organizacji EXPO’98, to doskonałe miejsce do spacerów, wycieczek rowerowych czy uczestnictwa w różnego typu imprezach organizowanych przez Park Narodów. Warto również przejść się po słynnej ulicy Augusta obfitującej w sklepy lub wybrać się do lizbońskiego Zoo, będącego jednym z najstarszych na świecie.
W Lizbonie znajduje się wiele stadionów piłkarskich, a lokalne kluby są dla mieszkańców powodem do dumy. Warto więc wybrać się na mecz piłki nożnej. W lecie temperatura zachęca do spacerów, a ponadto szeroki wachlarz wydarzeń kulturalnych, jak festiwale, koncerty, sztuki teatralne, filmy czy parady, pozwala w pełni cieszyć się atmosferą lizbońskich dni i nocy. Praça do Comércio, Baixa, kosmopolityczna Avenida da Liberdade, a także inne aleje czy ulice stają się tłem różnych imprez i dzięki temu nie tylko mieszkańcy, ale i turyści tak dobrze się tutaj czują. |
Lizbona nocą
 |
|
Po zachodzie słońca Lizbona pokazuje swoje drugie oblicze. Budzą się dyskoteki, puby i casas de fado, w których każdy jest mile widziany i każdy znajdzie coś dla siebie.
Casas de fado to obowiązkowy punkt programu dla osób przybywających do Lizbony po raz pierwszy. Na spędzony tam wieczór składają się: tradycyjny bacalhau, doskonałe regionalne wino, a do tego dźwięki portugalskiej gitary i głosy fadistas (śpiewaków fado), które sprawiają, że każdy odkryje w sobie pierwiastek lizbońskiej melancholii. Fado to prawdziwa wizytówka Lizbony. Zwolennicy innego typu rozrywki mogą wybrać lokale, w których łatwo spotkać artystów, pisarzy, muzyków, polityków zarówno z Portugalii, jak i z różnych stron świata. Na lizbońskiej starówce warto spróbować dań autorstwa portugalskich szefów kuchni. Amatorzy dyskotek na pewno znajdą coś dla siebie w nadrzecznej części miasta (tak zwana Ribeira – okolice doków), gdzie o rozrywkę gości dbają didżeje, a także w dzielnicy Santos, której dyskoteki słyną z uroku i kosmopolitycznej atmosfery. Dla miłośników starszych rytmów najlepszym miejscem będzie Hard Rock Café. W Lizbonie nie sposób się nudzić! |
Zakupy
 |
W Lizbonie można znaleźć dosłownie wszystko: od sklepów o światowej renomie po uliczne stragany, od butików słynnych stylistów i nowoczesnych centrów handlowych po tradycyjne targi. Tutaj można doświadczyć prawdziwej różnorodności!
Najstarszą handlową częścią Lizbony jest Baixa: idąc od dworca Rossio w kierunku ulicy Augusta, a także wchodząc w uliczki do niej prostopadłe, można znaleźć rozmaite produkty. Jednak warto też przejść się od Chiado do Avenida da Liberdade. Warto zwrócić uwagę, że ulice Baixy noszą nazwy odnoszące się do zawodu zamieszkujących je niegdyś rzemieślników, np.: Rua da Prata (dosłownie „Ulica srebra”), Rua do Ouro („Ulica złota”), Rua dos Ferreiros („Ulica kowali”). W różnych częściach miasta znajdują się centra handlowe, niektóre mniejsze, niektóre większe, jednak wszystkie dołożą wszelkich starań, aby klienci wyszli z nich usatysfakcjonowani. Największe z nich – czynne od godz. 10 rano do północy – są prawdziwym rajem dla amatorów zakupów. |
Waluta: Euro (od 2002r.). 1 euro dzieli się na 100 centów. Wśród monet dostępne są nominały 1,2,5,10,20 i 50 centów oraz 1 i 2 euro. Banknoty o nominałach 5,10,20,50,100,200 i 500 euro różnią się od siebie wielkością oraz kolorem. W Portugalii można płacić gotówką, przelewem, czekami, kartami kredytowymi oraz debetowymi.
Pogoda: Na wiosnę i na jesieni temperatura wynosi ok. 14º C, jest słonecznie, choć zdarzają się również zachmurzenia. Lato jest bardzo słoneczne i gorące, ale jednocześnie dość wilgotne i orzeźwiane morską bryzą. Temperatury wahają się od 16 do 37º C, co wynika z usytuowania miasta blisko oceanu. Zimy są deszczowe i chłodniejsze, średnie temperatury wynoszą 12º C. Zdarzają się słoneczne dni, natomiast śnieg bardzo rzadko. Portugalia cieszy się średnio 3300 godzinami słońca w ciągu roku.
Elektryczność: Napięcie 230/400 woltów, częstotliwość 50 herców, gniazdka zgodne ze standardem europejskim. W przypadku sprzętów pochodzenia amerykańskiego należy użyć transformatora (230 woltów) oraz przejściówki.
Poczta: Od poniedziałku do piątku od 9.00 do 18.00. Urzędy pocztowe na Placu Restauradores, na stacji metra Cabo Ruivo oraz na lotnisku otwarte są dłużej, bo aż do 20.00, a ponadto również w weekendy, jednak wtedy krócej.
Ambasady: od poniedziałku do piątku od 9.00 do 15.00.
Apteki: Od poniedziałku do piątku od 9.00 do 19.00 (niektóre apteki są zamknięte w porze obiadowej), a w soboty od 9.00 do 13.00. We wszystkich aptekach można znaleźć informacje na temat najbliższej apteki dyżurnej, otwartej 24 godziny na dobę.
Zdrowie: Pogotowie Ratunkowe powinno być wzywane jedynie w nagłych wypadkach. Obywatele UE spoza Portugalii, którzy zgłaszają się na pogotowie czy do szpitala, muszą wylegitymować się ważnym paszportem lub dowodem osobistym.
Przelicznik miar
1 cm = 0,39 cali
1 metr = 3,28 stóp/ 1,09 jarda
1 km = 0,62 mili
1 litr = 0,26 galona amerykańskiego/0,22 galona angielskiego
Europejski numer alarmowy: 112
Policja / Punkt Informacji Turystycznej na Placu Restauradores: +351 213 421 634 / +351 213 421 623
Straż pożarna: +351 213 422 222
Koleje portugalskie (CP): 808 208 208
Autobusy: +351 213 613 000
Metro: +351 217 980 600
Lotnisko w Lizbonie (przyloty i odloty): +351 216 413 700
“Ask Me” – punkt informacyjny na lotnisku: +351 218 450 660
Informacja turystyczna: 808 781 212
Numery kierunkowe
Połączenia z zagranicą: 00 + numer kierunkowy kraju i regionu/województwa
Numer kierunkowy do Portugalii: 00 351
